Նյու Դելիում քիչ հավանական են համարում, որ Հնդկաստանը կողմ կարտահայտվի BRICS-ի ներքո ընդհանուր արժույթի ստեղծմանը՝ մի նախաձեռնություն, որը արժանացել է ԱՄՆ-ի նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփի հրապարակային քննադատությանը։
Սպիտակ տան հաջորդ ղեկավարը, ինչպես հայտնի է, սպառնացել է 100% մաքսատուրք սահմանել BRICS-ի անդամ-երկրների արտադրանքների նկատմամբ, եթե այդ պետություններն անցնեն ընդհանուր արժույթի և հրաժարվեն ԱՄՆ դոլարից։
Դիտորդնրի խոսքով՝ փոխադարձ վստահության պակասը և BRICS-ի խոշորագույն տնտեսություններն ունեցող երկրների՝ Չինաստանի ու Հնդկաստանի միջև առկա հայտնի հակասությունները լուրջ խոչընդոտ են ընդհանուր արժույթի ստեղծման համար։
Your browser doesn’t support HTML5
BRICS-ի ներքո ընդհանուր արժույթի ստեղծումն անիրատեսական է. փորձագետներ
«Հնդկաստանը չի աջակցի նման նախաձեռնությանը։ Ցանկացած ընդհանուր արժույթ ոչ մեկին օգուտ չի բերի, և կարող է վտանգ առաջանալ, որ BRICS-ում գերիշխող երկրները, նախևառաջ՝ Չինաստանը, ի վերջո, կթելադրեն իր պայմանները։ Հետևաբար, շատ դժվար է համաձայնության գալ ընդհանուր արժույթի շուրջ»,- ասում է Kalinga Institute of Indo-Pacific Studies կենտրոնի վերլուծաբան Չինթամանի Մահապատրան։
BRICS-ն այս տարի ընդլայնվեց, և Չինաստանի, Ռուսաստանի, Հնդկաստանի, Բրազիլիայի ու Հարավաֆրիկյան Հանրապետության կողքին ավելացան Իրանը, Արաբական Միացյալ Էմիրությունները, Եթովպիան ու Եգիպտոսը։ BRICS-ի ներքո ընդհանուր արժույթ ստեղծելու գաղափարն ակտիվորեն քննարկվում էր դեռ 2022 թ-ին, երբ ԱՄՆ-ն պատժամիջոցներ կիրառեց Ռուսաստանի նկատմամբ Ուկրաինայի դեմ ագրեսիայի պատճառով, ինչպես նաև Արևմուտքի ու Չինաստանի միջև սրված լարվածության ֆոնին։
Սակայն, դիտորդները ընդգծում են` զարգացող երկրների այդ միությունը չափազանց բազմազան է՝ իր տարաբնույթ շահերով, որպեսզի կարողանա հասնել ընդհանուր արժույթին։
«BRICS-ի երկրները չունեն ընդհանուր շուկա։ Չունեն ընդհանուր առևտրային քաղաքականություն։ Չունեն ընդհանուր ոչինչ»,- ասում է Մահապատրան։
Այդուհանդերձ, BRICS-ի որոշ անդամներ, օրինակ՝ Հնդկաստանը, նախորդ շրջանում ակտիվացրել են ջանքերը՝ անդամ-երկրների միջև փոխադարձ առևտուրն տեղական արժույթներով իրականացնելու ուղղությամբ՝ նվազեցնելու կախվածությունը ԱՄՆ դոլարից։
«Կառավարության կողմից 17 երկիր են ընտրվել, որոնց հետ Հնդկաստանը ցանկանում է առևտուր անել ռուփիով կամ կիրառելով երկու երկրների արժույթները»,- ասում է առևտրի գծով վերլուծաբան Բիսվաջիտ Դհարը:
Այդ երկրների թվում է նաև Ռուսաստանը։ Հայտնի է, որ Նյու Դելին, որը չի միացել Կրեմլի դեմ սահմանած ԱՄՆ պատժամիջոցներին, Մոսկվայից մեծ ծավալով ու զեղչված գնով նավթ է ներկրում ռուփիով։
Սակայն ռուփիով առևտուրը նույնպես խնդիրներ է առաջացնում։
«Հնդկաստանի առևտրային դեֆիցիտը Ռուսաստանի նկատմամբ մեծ է, ինչը նշանակում է, որ երբ Հնդկաստանը մեծ քանակությամբ նավթ է գնում և վճարում ռուփիով, Ռուսաստանը չգիտի, թե ինչ անել իր մոտ կուտակված ռուփիները»,- ասում է Դհարը։
Ինչևէ, Հնդկաստանի արտգործնախարար Սուբրամանյան Ջայշանկարը հայտարարել է, թե Նյու Դելիի տնտեսական քաղաքականության նպատակը չէ հեռանալ ԱՄՆ դոլարից, ինչը, ըստ դիտորդների, պայմանավորված է նրանով, որ Հնդկաստանի ռազմավարական շահերը հիմնականում համահունչ են ԱՄՆ շահերին։